pytanie

  • porady prawne gdańsk
  • slide2

Wniosek o nabycie spadku

Wniosek o nabycie spadku, a właściwie wniosek o stwierdzenie nabycia spadku, jest pismem, które osoba mająca interes prawny kieruje do sądu celem usunięcia niepewności dotyczącej majątku zmarłego. W tym artykule znajdziesz odpowiedzi na najważniejsze pytania dotyczące wniosku o nabycie spadku oraz związanych z nim czynności.
 
 
 

Wniosek o nabycie spadku a dział spadku

 
W pierwszej kolejności należy jednak odpowiedzieć, czym jest wniosek o nabycie spadku?
 
Wiele osób ma niestety mylne wyobrażenie na temat postępowania o stwierdzenie nabycia spadku. Postępowanie to jest często mylone z działem spadku, choć w rzeczywistości są to dwa odrębne postępowania.
 
Stwierdzenie nabycia spadku zakończy się ustaleniem przez sąd, kto i w jakiej części dziedziczy po zmarłym. W wyniku działu spadku natomiast zostaną przyznane jego uczestnikom na własność poszczególne przedmioty należące do schedy spadkowej (pozostawionego majątku).
 
Dla większej jasności. Wyobraźmy sobie następującą sytuację. Do majtku zmarłego należą dwa samochody – Mercedes i Polonez. Przyjmijmy, że oba mają taką samą wartość. Dziedziczymy my oraz jeszcze jedna osoba (w częściach równych). W wyniku stwierdzenia nabycia spadku zarówno my jak i drugi dziedziczący otrzymamy udział po 50% - udział ten dotyczy jednak obu aut jednocześnie. Innymi słowy – nikt nie stał się jeszcze wyłącznym właścicielem żadnego z pojazdów.
 
Dział spadku, w takiej sytuacji, będzie polegał natomiast na tym, że jedna z osób otrzyma Poloneza, a druga Mercedesa. By jednak go dokonać, w pierwszej kolejności potrzebne jest stwierdzenie nabycia spadku.
 
Stwierdzenie nabycia spadku może nastąpić zarówno przed sądem, jak również przed notariuszem (w formie aktu poświadczenia dziedziczenia). Mimo, iż z przepisów wynikałoby, że bardziej opłacalna jest notarialna droga załatwienia sprawy, to jednak w praktyce napotyka ona na kilka przeszkód. To jednak temat na zupełnie inny artykuł.
 

Przed wszczęciem postępowania o stwierdzenie nabycia spadku

 
Zanim wystąpimy z wnioskiem o nabycie spadku będziemy potrzebować kilku dokumentów.
 
W pierwszej kolejności ustalmy, kto jest powołany do dziedziczenia. W ustaleniu tego pomorze nam art. 931 i kolejne kodeksu cywilnego. Kodeks cywilny jest dostępny pod tym linkiem: http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19640160093
 
Gdy już ustalimy osoby, które są powołane do dziedziczenia ustawowego, należy zdobyć ich akta stanu cywilnego. Cały szkopuł polega jednak na tym, że w przypadku różnych osób, będą to różne akta. Poniżej przedstawiam zestaw reguł, którymi należy się kierować przy pozyskiwania poszczególnych aktów.
 
  • Odpis skrócony aktu zgonu spadkodawcy – ten dokument jest potrzebny zawsze.
  • Odpis skrócony aktu zgonu osoby uprawnionej do dziedziczenia – w przypadku, gdy osoba uprawniona do dziedziczenia nie dożyła dnia, w którym zamierzamy wystąpić z wnioskiem o nabycie spadku.
  • Odpis skrócony aktu urodzenia – dotyczy wszystkich osób uprawnionych do dziedziczenia ustawowego, które nie zawarły związku małżeńskiego, bądź po jego zawarciu nie zmieniały nazwiska.
  • Odpis skrócony aktu małżeństwa – dotyczy tych spadkobierców ustawowych, którzy zawarli związek małżeński (niezależnie, czy dalej w nim pozostają) i w związku z tym zmienili nazwisko (chyba, że powrócono do nazwiska panieńskiego). W takim przypadku nie jest konieczne zdobywanie także ich aktów urodzenia.
 
Takich samych dokumentów będziemy potrzebować także, gdy spadkodawca pozostawił po sobie testament, gdyż także w takim przypadku konieczne jest wskazanie spadkobierców ustawowych.
 
Wnioskując o akta stanu cywilnego warto mieć następujący zestaw danych osoby, której akt dotyczy:
 
  • imię i nazwisko,
  • data i miejsce zdarzenia (zgonu, zawarcia małżeństwa, urodzenia),
  • nr. PESEL.
Następnie, mając powyższe dane, pobieramy ze strony dowolnego urzędu stanu cywilnego wniosek o wydanie aktu stanu cywilnego. Wniosek taki uzupełniamy i wysyłamy/składamy do dowolnego urzędu stanu cywilnego.
  
Za każdy odpis skrócony aktu stanu cywilnego zapłacimy 22 zł. Płatność, zależnie od sposobu, w jaki wnioskowaliśmy o dany dokument, może zostać uiszczona zarówno z góry jak i z dołu.
 
Będąc w urzędzie niestety nie dostaniemy odpisu skróconego od ręki. Będziemy zmuszeni na niego poczekać około jednego tygodnia.
 
Nie ma przymusu składania wniosku do urzędu, w którym dane zdarzenie zostało odnotowane. Przyspiesza to zwykle procedurę, ale nie ma żadnego przepisu, który by nas do tego obligował.
  
Gdy otrzymamy akta stanu cywilnego, których potrzebujemy, możemy przystąpić do pisania wniosku o nabycie spadku.
 

Jak napisać wniosek o nabycie spadku

  
Gdy otrzymamy już odpisy skrócone aktów stanu cywilnego, o które wnioskowaliśmy, możemy przystąpić do pisania właściwego wniosku.
 
Wniosek taki kierujemy do sądu rejonowego, w którego obszarze miał swoje ostatnie miejsce zamieszkania spadkodawca. Właściwy sąd wpisujemy na samej górze naszego wniosku.
 
Następnie – wypisujemy wnioskodawców oraz uczestników.
 
Wnioskodawcą jesteśmy oczywiście my.
 
Uczestnikami – wszystkie osoby, o których wiemy, że są uprawnione do dziedziczenia.
 
Wypisując uczestników należy podać nie tylko ich imiona i nazwiska, ale także ich adresy zamieszkania.
 
Uzupełniając swoje dane należy podać również nr. PESEL.
 
Jeżeli wiemy, że któryś z uczestników zamierza odrzucić spadek – i tak go wpisujemy jako uczestnika. Nawet, jeżeli posiada dzieci, to staną się one uczestnikami dopiero po odrzuceniu spadku przez pierwotnego uprawnionego – tym samym, nie należy ich wskazywać zawczasu jako uczestników.
 
Gdy wypisaliśmy strony postępowania (wnioskodawcę oraz uczestników), pod nimi umieszczamy tytuł wniosku, czyli „wniosek o stwierdzenia nabycia spadku”.
 
Pod tytułem umieszczamy treść naszego żądania. Owym żądaniem będzie „stwierdzenie, że po zmarłym X spadek nabyły Y, Z, (…) w części (określenie udziału).
Samą wysokość udziału pomogą nam określić przepisy kodeksu cywilnego (art. 931 i kolejne).
 
Gdy określimy już treść żądania, do wniosku o nabycie spadku należy dodać uzasadnienie.
 
W uzasadnieniu wskazujemy:
 
  • Czemu żądamy wszczęcia postępowania (śmierć spadkodawcy),
  • Kto dziedziczy po spadkodawcy, z jakiego tytułu (testament/ustawowo) oraz kim są spadkobiercy ustawowi (dzieci/rodzice/rodzeństwo).
  • Czy w skład spadku wchodzi gospodarstwo rolne.
  • Dlaczego właściwy jest sąd, do którego kierujemy sprawę (bo był ostatnim miejscem zamieszkania zmarłego).
  • Czy znamy jeszcze jakichś innych potencjalnych spadkobierców (zwykle stosuję się formułkę „We wniosku zostały wymienione wszystkie osoby uprawnione do dziedziczenia”).
W treści uzasadnienia powołujemy dowody, na których się opieramy. Zazwyczaj będzie to wymienienie odpisów skróconych aktów urodzenia. Jako potwierdzenie tego, czy istnieją jeszcze jacyś inni spadkobiercy wpisujemy natomiast „zapewnienie spadkowe”.
 
Gdy uporamy się już z uzasadnieniem, na końcu pisma należy pozostawić miejsce na podpis oraz wymienić załączniki.
 
Załącznikami będą:
 
  • Wszystkie wymienione w piśmie dowody (czyli zwykle akta stanu cywilnego) poza zapewnieniem spadkowym (ten dowód jest składany ustnie na posiedzeniu).
  • Testament (jeżeli istnieje).
  • Odpisy wniosku i załączników.
  • Dowód uiszczenia opłaty skarbowej.
 

Składanie wniosku o nabycie spadku

 
Wniosek o nabycie spadku możemy złożyć bezpośrednio w biurze podawczym sądu bądź w listownie.
 
Przed wysłaniem należy w pierwszej kolejności podpisać wniosek. Następnie, należy go opłacić.
 
Opłatę w wysokości 50 zł uiszczamy na właściwy rachunek sądowy (ten jest dostępny na stronie internetowej sądu. Można go pozyskać także w budynku sądu bądź telefonicznie).
 
Gdy mamy już kompletny, podpisany wniosek, należy skompletować wszystkie załączniki. Dla większości osób będą to odpisy skrócone aktów stanu cywilnego oraz dowód uiszczenia opłaty od wniosku.
  
Wszystkie dokumenty najlepiej zszyć, tak, by nie mogły się nam pogubić.
  
Taki zszyty plik dokumentów (wniosek i załączniki), należy następnie skserować tyle razy, ile wymieniliśmy uczestników. Każda taka kopia będzie tzw. „odpisem”. Nie przejmujmy się, że odpisy są tylko kserami – oryginał naszego wniosku i załączników potrzebny jest tylko sądowi.
  
Dobrym zwyczajem jest skopiować wniosek i załączniki o jeden raz więcej, niż wynika to z przepisów. Tak wykonaną kopię pozostawiamy sobie.
 
Mając skompletowany wniosek wraz z załącznikami i odpisami, możemy skierować go już bezpośrednio do sądu i spokojnie czekać na otrzymanie zawiadomienia o wyznaczeniu terminu posiedzenia.
 

Interes prawny w stwierdzeniu nabycia spadku

 
Na zakończenie. Pisząc ten artykuł moją intencją było pomóc w szczególności osobom, które pragną nabyć spadek po swoich bliskich. W mojej ocenie jest to najliczniejsza grupa osób, poszukująca informacji w tematyce nabycia spadku. Niemniej jednak, wypadało by zaznaczyć, chociażby w kilku słowach, że nie tylko członkowie rodziny zmarłego mogą występować w charakterze wnioskodawców.
  
Wnioskodawcą może być każda osoba mająca interes prawny (czyli stwierdzenie nabycia spadku będzie miało dla niej określony skutek prawny). Najbardziej typowym przykładem osoby mającej interes prawny w stwierdzeniu nabycia spadku po zmarłym jest wierzyciel zmarłego.
 
Interesem prawnym wierzyciela zmarłego jest to, że do chwili stwierdzenia nabycia spadku nie ma możliwości wyegzekwowania należnych mu od zmarłego pieniędzy. Możliwość taką jednak otrzyma, jeżeli pojawią się spadkobiercy. W takim przypadku to oni staną się dłużnikami.
 
Pisząc wniosek o nabycie spadku jako wierzyciel (osoba mająca interes prawny inna niż członek rodziny) musimy jedynie pamiętać o tym, że poza wykazaniem faktu zgonu spadkodawcy oraz udowodnieniem, kto jest spadkobiercą, musimy przedstawić dowody świadczące o naszym interesie prawnym. W przypadku wnioskodawcy będącego wierzycielem zmarłego będzie to np. wyrok sądowy zasądzający określoną kwotę, bądź dokument, z którego wynika istnienie długu po stronie zmarłego.
Ta strona używa plików cookies.