- Szczegóły
-
Opublikowano: piątek, 19, grudzień 2014 10:00
W ramach dzisiejszego wpisu planowałem skupić się na podstawowych kwestiach związanych z pomocą prawną, takich jak gdzie jej szukać, kto jest uprawniony do jej udzielania oraz na co należy zwrócić uwagę przy jej wyborze. Zasiadając jednak do tematu, udało mi się stworzyć artykuł zbyt obszerny, by można było go przeczytać jednym tchem. Pozwoliłem więc sobie podzielić go na dwie części. W pierwszej z nich skupię się na wiadomościach ogólnych związanych ze świadczeniem pomocy. W kolejnej pozwolę sobie pokrótce opisać poszczególnych przedstawicieli zawodów prawniczych. Nie ma co zwlekać, zaczynajmy.
Mimo, iż świadomość prawna w naszym kraju na przestrzeni ostatnich lat znacząco się poprawiła, wciąż wiele osób nie jest pewna gdzie się udać w celu uzyskania pomocy z zakresu prawa. Trudno się temu dziwić, kiedy z każdej strony dociera do nas nawałnica informacji o wszelkiej maści prawnikach, a na co dzień spotykamy się z takimi instytucjami jak kancelarie, firmy windykacyjne, notariusze, komornicy, doradcy prawni, etc. Gwoli wyjaśnienia, niniejszy materiał ma na celu jedynie udzielenie elementarnych informacji, które mogą okazać się pomocne podczas szukania pomocy w określonej kategorii spraw. Wszelki zamieszczone opinie oparte zostały wyłącznie na moich doświadczeniach i obserwacjach. Opisując poszczególne kategorii prawników, daleki jestem od dokonywania oceny czy jakiejkolwiek krytyki. Moim jedynym celem jest stworzenie możliwie krótkiego i przejrzystego opisu czynności, którymi się zajmują.
Kto może świadczyć pomoc prawną?
Odpowiedź jest krótka – każdy. Na terenie Rzeczypospolitej nie ma żadnych ograniczeń związanych z prowadzeniem poradnictwa prawnego czy usług prawnych. Nie są wymagane żadne szkolenia, specjalizacje czy nawet studia wyższe. Ktoś, kto chce zajmować się tą dziedziną, powinien jednak założyć własną działalność gospodarczą, pamiętając o tym, że prowadzenie działalności prawniczej odbywa się w formie tzw. „VATowca” – jest to jedyny warunek wymagany przez ustawy.
O ile nie ma żadnych szczególnych wymogów co do udzielania porad prawnych, o tyle niektóre czynności wymagają skorzystania z usług profesjonalisty. Dobrym przykładem jest ustanowienie pełnomocnika, który będzie nas reprezentował w sądzie. Gdy rozważamy sądy cywilne i karne, jeżeli osoba, którą chcemy ustanowić naszym pełnomocnikiem nie jest jakoś z nami związana (np. nie jest członkiem rodziny), musi ona posiadać tytuł zawodowy radcy prawnego lub adwokata (w pewnych kategoriach spraw pełnomocnictwa można udzielić też innym osobą, np. rzecznikowi patentowemu).
Istnieje też kategoria czynności, które mogą być dokonywane jedynie za pośrednictwem prawników o szczególnych kwalifikacjach, takich jak wcześniej wspomniani radcowie prawni czy adwokaci. Do katalogu takich czynności należy chociażby wniesienie skargi kasacyjnej (rodzaj odwołania od wyroku sądowego, wnoszonego gdy nie mamy już żadnych innych możliwości odwołania).
Kiedy szukać pomocy prawnej?
Na powyższe pytanie nie ma niestety jednej odpowiedzi. Wszystko zależy od sytuacji. W krajach zachodnich wiele osób ma własnych prawników, z którymi konsultują niemal każdą decyzję. W Polsce spotykamy się natomiast z sytuacją odwrotną. Polacy, mimo wspomnianej poprawy, wciąż bardzo niechętnie korzystają z pomocy prawników. Z decyzją o skorzystaniu z pomocy większość osób zwleka aż do momentu, gdy w zasadzie jest już za późno by prawnik mógł coś zdziałać. Dobrym pomysłem jest zgłoszenie się do specjalisty zawsze, gdy podejmujemy istotną decyzję finansową (jak chociażby zakup mieszkania). Z pomocy prawnika powinno się też skorzystać za każdym razem, gdy czujemy, że ktoś nadużywa wobec nas swoich praw (np. w przypadku domagania się nienależnej zapłaty, działania w sposób sprzeczny z umową czy w sposób sprzeczny z przyjętymi normami społecznymi). Zdecydowanie wskazane jest także szukanie pomocy prawnej w sytuacji wezwania nas do sądu w charakterze strony lub otrzymamy z sądu czy innej instytucji pisma, którego treści do końca nie rozumiemy (jeżeli w piśmie jest wskazany termin, polecam szybkie działanie – dokumenty takie jak nakaz zapłaty wyglądają wyjątkowo niepozornie, a gdy je zignorujemy, już po kilku tygodniach możemy mieć na karku komornika).
U kogo szukać pomocy?
Istnieje szereg podmiotów, które mogą pomóc nam z daną sprawą. To do kogo się zwrócimy powinno wynikać bezpośrednio z sytuacji, z którą się borykamy. Poniżej przedstawiam najbardziej typowe sytuacje oraz ich rozwiązania.
Nie wiem co robić w danej sytuacji i nie mam pieniędzy.
W takim przypadku dobrym sposobem jest odnalezienie (najłatwiej jest tego dokonać za pośrednictwem internetu) darmowego poradnictwa prawnego. Często przy urzędach oraz podobnych instytucjach występują darmowe biura poradnictwa prawnego. Przykładem może być chociażby Studencka Poradnia Prawna, zrzeszająca studentów ostatnich lat prawa, którzy zawsze z chęcią udzielą pomocy. Jeżeli jednak chcielibyśmy skorzystać z pomocy osób, które studia prawnicze już ukończyły, a także z pomocy prawników wyspecjalizowanych, takich jak adwokaci czy radcowie prawni, również istnieje taka możliwość. Zazwyczaj kilka razy w roku organizowane są akcje, dzięki którym można skorzystać z darmowej pomocy prawnej profesjonalistów. Prawnicy zgromadzeni zostają w miejscach ogólnie dostępnych dla zainteresowanych, takich jak urzędy oraz pozostają do dyspozycji przez okres swojego dyżuru. Takie akcje również najłatwiej odnaleźć za pośrednictwem sieci.
Podejrzewam, że popełniono przestępstwo.
Za każdym razem, gdy mamy takie podejrzenie, należy udać się na policję lub bezpośrednio do prokuratury. Funkcjonariusze poinformują nas, czy rzeczywiście możemy mieć do czynienia z przestępstwem i w zależności od sytuacji albo sami podejmą działania albo polecą nam instytucję, która może pomóc w obronie naszych praw. Jeżeli w ramach przestępstwa ponieśliśmy jakąś stratę i zamierzamy dochodzić jej naprawienia, warto skorzystać z pomocy podmiotów, które mogą reprezentować nas przed sądem.
Potrzebuję profesjonalnej pomocy prawnej.
Wybór profesjonalisty, do którego się udamy , będzie zależał głównie od tego, w jakiej dziedzinie potrzebujemy pomocy. Ponieważ w następnym artykule pozwoliłem sobie szerzej opisać poszczególne kategorie profesjonalistów, tu poprzestanę jedynie na wymienieniu najistotniejszych ( w mojej ocenie): adwokat, radca prawny, doradca prawny, mediator, doradca podatkowy oraz rzecznik patentowy.